درمان نوین زخم



مواد مغذی ضروری برای التیام زخم

مواد مغذی ضروری برای التیام زخم

تروما به رخداد استرس ­زایی گفته می­شود که به­ وسیله جراحت فیزیکی یا شیمیایی ایجاد شده باشد. نقش تغذیه سالم هم در پروسه درمان و هم پیشگیری از مشکلات ناشی از تروما بسیار چشمگیر استبراساس شدت بیولوژیکی و تغییرات متابولیکی ایجاد شده پس از تروما نیاز به برخی مواد مغذی و مکمل­های تغذیه ­ای افزایش می­ یابد.

کالری: درمان زخم نیاز به انرژی دارد. کربوهیدرات و چربی مهمترین منابع تامین انرژی می ­باشند. در زمان پاسخ به استرس، پروتئین­ ها نیز برای تامین انرژی شکسته می­ شوند. برای جلوگیری از تحلیل عضلات، تامین انرژی کافی ضروری است. انرژی مورد نیاز پس از تروما، به 30-25 کالری به ازای کیلوگرم وزن بدن افزایش می­ یابد.

کربوهیدرات: کربوهیدرات غنی­ ترین منبع انرژی سلولی در زمان التیام زخم می ­باشد. نقش کربوهیدرات پس از ایجاد زخم از قرار زیر است:

- کمک به تامین افزایش نیاز به انرژی بدن

- موثر در حرکت فیبروبلاست ها که در درمان زخم حیاتی است.

- افزایش فعالیت گلبول های سفید خون جهت تقویت سیستم ایمنی

پروتئین: پروتئین­ها جز ضروری برای سنتز کلاژن هستند. بنابراین پروتئین ناکافی کیفیت و سرعت بهبود زخم را تحت تاثیر قرار می­ دهد. نیاز به پروتئین جهت درمان زخم با توجه به نوع آن روزانه 3-5/1 گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن افزایش می ­یابد.

چربی: چربی­ها منبع متمرکز از انرژی می باشند. مکمل ­یاری با برخی از اسیدهای چرب اامیست. چربی­ها با نقش کلیدی که در ساختار و عملکرد غشای سلولی دارند در ترمیم زخم موثرند. پیشنهاد می ­شود 20% انرژی از چربی­ها به خصوص از چربی­های غیراشباع باشد. همچنین چربی­ها در سنتز سلول­های جدید نقش دارند.

ویتامین Aویتامین A برای رشد و تمایز پوست ضروری می­ باشد، به علاوه باعث افزایش قدرت بافت آسیب دیده می ­شود. ویتامن A با پاسخ التهابی مناسب و خنثی کردن اثرات کاتابولیکی گلوکورتیکوئیدها در بهبود زخم نیز موثر است.

ویتامین Cترمیم زخم نیاز به به ویتامین C بیشتری دارد که به تنهایی با رژیم تامین نمی شود. از آنجاکه ویتامین C ویتامین محلول در آب است می­توان مکمل آن را به شکل روزانه مصرف کرد. ویتامین C برای عملکرد بهتر آنزیم پروتوکلاژن هیدروکسیلاز که در سنتز کلاژن نقش دارد، ضروری است. ویتامین C مانند زنجیری مابین رشته های فیبرهای کلاژن قرا می­گیرد و پایداری و مقاومت بیشتری را فراهم می­ کند. به علاوه این ویتامین برای سنتز ماتریکس بین سلولی بافت­ها مانند استخوان، پوست، دیواره رگ­های خونی و بافت پیوندی ضروری است. در آخر، ویتامین C خاصیت آنتی­ اکسیدانی دارد؛ مطالعات متعدد ثابت کرده­اند که سطح گونه های اکسیژن فعال ( نوعی رادیکال آزاد) در زخم افزایش می ­یابد.

روی : روی ماده معدنی جزئی می­ باشد که به مقدار کم در بدن است. اگرچه در بسیاری از بافت­ها شامل استخوان، پوست، ماهیچه و ارگان­ها یافت می ­شود، همچنین برای عملکرد بیش از 300 آنزیم ضروری است. روی برای سنتز DNA، سنتز پروتئین و تکثیر سلولی استفاده می­ شود؛ به علاوه، محرکی برای بلوغ لنفوسیت­ های T می ­باشد. نیاز بدن به روی در زمان تکثیر سلولی و ترشح پروتئین افزایش می­ یابد.

آب: افزایش متابولیت باعث دهیدراته شدن بدن می­ شود. در زمان جراحت نیاز روزانه به آب به 2000-1500 میلی لیتر افزایش می­ یابد.

نقش درمانی تغذیه:

اثرات هایپرمتابولک استرس باعث افزایش نیاز به برخی مواد مغذی می­ شود که برای کاهش طول مدت درمان و تسریع بهبود زخم ضروری می ­باشند.

آرژنین: سوخت سلولهای ایمنی و مقابله کننده با باکتری­هاست. آرژنین پیشرو ضروری برای سنتز پروتئین و افزایش عملکرد ایمنی در ناحیه زخم می­ باشد. محققین دریافته ­اند که در شرایط تروما و جراحی، نیاز به آرژنین تا 25-17 گرم در روز افزایش می ­یابد؛ درحالی­ که نیاز روزانه 5 گرم می­ باشد.

گلوتامین: گلوتامین اسید آمینه کلیدی برای رشد سریع­تر و تکثیر سلولی به خصوص سلول­های سفید خون است. گلوتامین با تحریک تکثیر فیبروبلاست­ها در بسته شدن زخم تاثیر دارد.گلوتامین بیشترین اسید آمین ه­ایی است که در زمان جراحت از بافت­ها خارج می ­شود، به علاوه نقش معناداری در حفظ توده عضلانی نیز دارد. مطابق تحقیقات، گلوتامین در زمان تروما و جراحت تنها زمانی­که 7-2 برابر بیشتر از نیاز فرد عادی دریافت شود دارای خواص آنابولیکی می ­باشد.

بتا هیدروکسی بتا متیل بوتیرات(HMB): بتاهیدروکسی بتامتیل بوتیرات متابولیت طبیعی اسید آمینه لوسین می­باشد که از پروتئولیز ماهیچه­ ها جلوگیری می­ کند و دفع ادراری 3متیل هیستیدین را کاهش می ­دهد. همچنین باعث فعال شدن سنتز پروتئین و افزایش بیان فاکتور شبه انسولینI(IGF-I) می­گردد. مطالعات نشان می­ دهند که مکمل ­یاری روزانه 3 گرم با HMB از توده بدون چربی در مقابل آسیب و استرس اکسیداتیو محافظت کرده و سنتز پروتئین را افزایش می­ دهد. به­ علاوه از طریق افزایش تولید کلاژن در بهبود زخم از جمله زخم ­های دیابتی موثر است.

 گلوکزآمین: گلوکزآمین جز مواد اولیه ضروری برای ترمیم بافت پیوندی در پوست، تاندون، رباط ها و مفاصل می ­باشد. مطالعات حیوانی نشان داده­ اند که سطح گلوکزآمین در بافت جراحت دیده در دوره بهبود و درمان افزایش می­ یابد. در مطالعات مروری در انسان نیز بعد از جراحی 1500 میلی­ گرم گلوکزآمین تا زمانی ­که درمان کامل شود، توصیه می­ شود.

آلوئه ورا: اثر التیام بخشی آلوئه­ ورا از زمان­ های گذشته شناخته شده است. به عنوان کاربرد موضعی آلوئه ­ورا باعث تحریک سنتز کلاژن و ارتقا التیام زخم می­ شود. مطالعات حیوانی اثرات شفابخشی آلوئه­ ورا در سرمازدگی، جراحات برق­ گرفتگی و دیابت را نشان داده ­اند. آلوئه­ ورا باعث نفوذپذیری دیواره سلولی، افزایش سرعت ورود مواد مغذی به دورن سلول و حذف سموم از سلول­ها می­ شود.

کورکومین: کورکومین عصاره زردچوبه بوده و به عنوان کاهش دهنده التهاب و همچنین درمان زخم­ ها و زخم ­های پوستی استفاده می­ گردد.  به­ علاوه خاصیت آنتی اکسیدانی و سایر مزایای سلامتی آن در مطالعات مختلف نشان داده شده است. کورکومین در بهبود تشکیل پوست جدید و مهاجرت سلول­های ایمنی لازم برای درمان زخم، موثر است. به­ علاوه تاثیر مثبتی در احیا عضلات پس از جراحت دارد.

اسیدچرب امگا 3: اسیدهای چرب مگا3 شامل ایکوزاپنتانوئیک اسید(EPA) و دکوزاهگزانوئیک اسید (DHA)، خاصیت ضد التهابی و اثرات گسترده ­ای دارد. امگا3 با افزایش فعالیت سلول­های­ T و سلول­های کشنده طبیعی در تحریک سیستم ایمنی نقش دارد. از آنجاکه نیاز به چربی­ها تحت شرایط استرسی افزایش می­ یابد، اسیدهای چرب امگا3 نقش مهمی در پروسه درمان دارند.

بروملین : برملین آنزیم پروتئولیتیک مشتق شده از آناناس با خاصیت ضدالتهابی است که مانع شکست پروتئین می­ شود. این خاصیت باعث کاهش تورم ماهیچه و بافت، به خصوص در زمان جراحت و جراحی، می ­شود. استفاده خوراکی بروملین پس از دوران جراحی باعث کاهش تورم و وابستگی کمتر به مسکن در بیماران با شکستگی شده است. نتایج مشابه­ ای نیز پس از جراحی دندان و تروما اسکلتی عضلانی دیده شده است.

به طور­خلاصه، پس از جراحت حفظ مقادیر کافی از کالری برای حمایت از افزایش سطح متابولیک ضروری بوده، و راهنمای زیر پیشنهاد می­ گردد:

- 55% کالری از کربوهیدرات شامل کربوهیدرات پیچیده

- 20% کالری از چربی

- 25% کالری از پروتئین. افزودن پروتئین وی(Whey) تضمین  را ایجاد می­ کند که پروتئین کافی مصرف شده است.

به ­علاوه نوشیدن مقادیر کافی آب جهت هیدراته بودن اامیست.

ویتامین ها و مواد مغذی که در پروسه درمان ممکن است موثر باشد:

ویتامینAروزانه  IU25000 به شکل بتاکاروتن

ویتامینC: روزانه 4000-1000 میلی­گرم

روی: روزانه 90-30 میلی­گرم

ال-آرژنین: روزانه 9000-2250 میلی­گرم

گلوتامین:3000-1000 میلی­گرم

بروملین: دوعدد روزانه 500 میلی­گرم با فرم پوشش دار روده

گلوکزآمین: روزانه 1500 میلی­گرم

آلوئه­ ورا: براساس لیبل

کورکومین: روزانه 800-400 میلی­گرم

امگا3: روزانه 1400 میلی­گرم EPA و 1000 میلی­گرم DHA

پروتئین وی یا پروتئین گیاهی: روزانه 17 گرم یا بیشتر

کارشناس درمان زخم و استومی:عباس نبی  09016474411


زخم ایسمکیک یا 

نارسایی شریانی زمانی رخ می دهد که جریان خون در سطح عروق متوسط و کوچک بدن مسدود می شود. زخم ایسکمیک اغلب در اندام های پایینی مانند پاها، انشگشتان پا، بر روی ساق پا، پاشنه و لای انگشتان مشاهده می شود.

زخم ایسکمیک چیست، علل و درمان

 

علل بروز زخم ایسکمیک

همانطور که گفته شد زخم ایسکمیک در پی قطع شدن جریان خون در رگ های خونی کوچک و متوسط رخ می دهد. زمانی که جریان خون در ناحیه ای بدن قطع می شود، آن بافت از بدن از اکسیژن و مواد مغذی حیاتی محروم می شود و در نهایت سبب آسیب و مرگ در سطح سلولی می شود.

هنگامی که بافت آسیب دیده از جریان خون کافی محروم است، توانایی بهبود آن کاهش می یابد. یکی از علل اصلی قطع شدن جریان خون آترواسکلروز است. آترواسکلروز شرایطی است که در آن دیواره های شریانی ضخیم و انعطاف پذیری خود را از دست می دهند. می توان گفت یکی از شایع ترین علل بروز زخم ایسکمیک، آترواسکلروز می باشد. اما علل دیگری مانند التهاب و وجود مایع ( سیال ) اضافی سبب بروز زخم ایسکمیک می شود. علاوه بر این، افرادی که مبتلا به بیماری نارسایی شریانی یا دیگر بیماری های مزمن مانند دیابت که سبب کاهش احساس به ویژه در اندام های تحتانی می شود، هستند بیشتر در معرض زخم های ایسکمیک می باشند.

علادم و نشانه های زخم ایسکمیک

زخم ایسکمیک می تواند به رنگ قرمز، زرد، خاکستری و یا سیاه باشد و همچنین این نوع زخم سبب خونریزی نمی شود. اگر که این زخم دچار عفونت باشد ممکن است یکی از نشانه های آن تورم زخم باشد. اگر بخشی از اندام مدت زمان طولانی دچار این زخم باشد، به طور معمول قرمز رنگ می شود. اما هرچه از زخم بالاتر بروید شدت رنگ قرمز کم تر و دمای پوست کم تر می شود. زخم ایسکمیک اغلب بسیار دردناک است.

 

چه کسانی در معرض خطر زخم ایسکمیک هستند؟

افرادی که دارای گردش خون ضعیف در بدنشان هستند در معرض خطر ابتلا به زخم های ایسکمیک می باشند. سایر شرایط پزشکی مربوط به بروز زخم ایسکمیک نیز شامل موارد زیر است:

  • بیماری دیابت
  • نارسایی کلیه
  • فشار خون
  • لمفدهما ( شرایطی که باعث تجمع آب در پاها می شود )
  • بیماری های التهابی ( مانند واسکولیت یا لوپوس )
  • سیگار کشیدن

گزینه های 

درمان زخم ایسکمیک

طبق شرایط بیمار، سلامت کلی و شدت زخم هایش، 

متخصص زخم ممکن است آزمایش های تهاجمی و یا حتی عمل جراحی را به منظور قطع عروق خونی مسدود شده و بازگرداندن جریان خون به منطقه آسیب دیده، انجام دهد. درمان 

زخم ایسکمی می تواند بسته به وضعیت بیمار و محل زخم متفاوت باشد. اما اهداف کلی 

درمان زخم ایسکمی عبارت است از:

  • تسکین درد
  • پیشگیری از دیگر زخم های ایسکمیک
  • حذف کردن هر گونه محرک زخم فعلی
  • حفاظت از پوست اطراف زخم و پیشگیری از گسترش زخم ایسکمیک

همچنین اقدامات اضافی برای تسریع بهبود زخم باید انجام شود. مانند رژیم غذایی سالم، مصرف داروها و مصرف مایعات به میزان زیاد.

 

کارشناس تخصصی درمان زخم:عباس نبی  09176075087

 

کلینیک تخصصی درمان زخم:شیراز،گلستان درمانگاه الماس


آخرین ارسال ها

آخرین جستجو ها